ពោធិសាត់ ៖ រូបសំណាក់ និងរណ្តៅដែលលោកតា ឃ្លាំងមឿង លោតចុះ ជាកន្លែងបូជាមួយដ៏សក្ខ័សិទ្ធ តាំងពីយូលង់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលនៅទីនោះបានក្លាយជារមណីយដ្ឋានដែលមានអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិទៅកម្សាន្តជារៀងរាល់ថ្ងៃ ថែមទាំងប្រមូលបានប្រាក់កសាងសមិទ្ធផលជាបន្តបន្ទាប់ទៀតផង។
រមណីយដ្ឋានឧកញ៉ាឃ្លាំមឿង ស្ថិតនៅក្នុងភូមិ កំពែងស្វាយ ឃុំស្នាមព្រះ ស្រុក បាកាន មានចម្ងាយប្រមាណជា៦គីឡូមែត្រពីទីរួមខេត្តពោធិ៍សាត់ គឺជារមណីយដ្ឋានមួយ ដែលមានការទាក់ទាញ និង មានការចូលចិត្ត គឺជាកន្លែងបូជាមួយដ៏សក្ខ័សិទ្ធ ហើយប្រជាជននៅក្នុងខេត្ត ពោធិសាត់ តែងតែមានជំនឿ ទៅលើលោកតា ឃ្លាំងមឿង ហើយបានយកដង្វាយទៅថ្វាយដើម្បីសុំសេចក្ដីសុខ សេចក្ដីចម្រើនពីលោកតាទៀតផង។
បើតាមលោកខាន់ សុផាត អ្នកគ្រប់គ្រងនៅទីនោះបានលើឡើងថា ទីផ្នូរលោកឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿង និងជំទាវខាន់ខៀវ ដែលជារណ្តៅលោកឧកញ៉ាមឿងបានលោតនោះ ត្រូវបានបានរក្សាការពារទុកមកដល់សព្វថ្ងៃ ដោយធ្វើជាអគារមួយមានក្បាច់រចនាយ៉ាងស្រស់ស្អាតគ្របពីលើ ហើយនៅកៀនជញ្ជាំងពីក្រោយរណ្ដៅ ឬផ្នូរនេះ គេបានសាងរូបសំណាកលោកឧកញ៉ា និង ជំទាវ តម្កល់ឱ្យឈរចង្អុលបែរមុខទៅរកកន្លែង ដែលគាត់បានលោតនោះ។
លោកបន្តថា បើតាមប្រវត្តិសាស្ត្របានឲ្យដឹងថា លោកតាឃ្លាំងមឿងជាមេទ័ពមួយរូប ដ៏ល្បីល្បាញនៅក្នុងសម័យលង្វែក អ្នកណាក៏តែងតែក្រែងញញើតពីអនុភាពរបស់លោកតាឃ្លាំងមឿងដែរ។ លោកតាឃ្លាំងមឿងបានធ្វើសង្គ្រាមនៅក្នុងសមរភូមិមិនដែលទទួលបរាជ័យសូម្បីតែមួយលើក ធ្វើឱ្យព្រះបាទ ច័ន្ទរាជា ទ្រង់បានសព្វព្រះរាជហរទ័យត្រាសបង្គាប់ឱ្យឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងជាមេទ័ពសេនាដៃស្ដាំរបស់ព្រះអង្គរហូតមក។ នៅថ្ងៃមួយព្រះបាទច័ន្ទរាជក៏បានត្រាស់បង្គាប់ ឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងឱ្យចេញទៅធ្វើសង្គ្រាមការពារខេត្តដែលនៅជាប់ព្រំប្រទល់សៀម ដោយសារតែពួកសៀមវាយសម្រុកចូលមកលឿនពេក ហើយក៏បានដណ្ដើមយកខេត្តបាត់ដំបងបាន ហើយពួកសៀមបម្រុងវាយយកខេត្តពោធិសាត់មួយខេត្តទៀត ទើបធ្វើឱ្យឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងបោះជំរុំនៅក្នុង ខេត្តពោធិ៍សាត់។
ការវាយលុក និង ការឡោមព័ទ្ធ របស់មេទ័ពសៀមអស់រយៈពេលជាយូរខែយូរថ្ងៃក៏នៅតែមិនបានសម្រេច ធ្វើឱ្យឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងបាត់បង់កងទ័ពអស់ជាច្រើននាក់ ការសុំកងទ័ពជំនួយក៏មិនទាន់មកដល់ ហើយឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងក៏បានសម្រេចចិត្តសរសេរសារលិខិតទៅថ្វាយព្រះបាទច័ន្ទរាជាម្ដងទៀត ដោយមានអត្ថន័យថា (បពិតព្រះអង្គម្ចាស់ជីវិតតម្កល់លើត្បូង ទូលព្រះបង្គំសូមថ្វាយជីវិត ដើម្បីទៅកេណ្ឌទ័ពខ្មោចមកធ្វើចម្បាំងដណ្ដើមយកទឹកដី ដែលបានបាត់បងមកវិញ )។ ឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងសរសេរសារថ្វាយរួចហើយ ក៏បានបញ្ជាកូនទាហានទៅជីករណ្ដៅដែលមានជម្រៅរហូតដល់៣ម៉ែតហើយនៅក្នុងរណ្ដៅនោះត្រូវដាំសុទ្ធតែកាំបិត និងចម្រូងឬស្សីយ៉ាងមុតស្រួច។ឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងបានលោតចូលទៅក្នុងរណ្ដៅភ្លាមមួយរំពេច ស្រាប់តែពេលនោះមានភរិយាព្រមទាំងកូនប្រុសរបស់គាត់ក៏បានលោតចូលទៅក្នុងនោះផងដែរ ហើយក៏មានមេទ័ព ជំនិត២នាក់ក៏ហ៊ានលះបង់ជីវិតទៅតាមបម្រើឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿង។ ឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងបានលះបង់ជីវិតទាំងគ្រួសារដើម្បីការពារទឹកដីខ្មែរ។ លុះ៣ថ្ងៃក្រោយមកនាពេលយប់ខែភ្លឺមួយ ស្រាប់តែមានសំឡេងពិណ្យពាទ្យ និង មានសំឡេងស្រែកហ៊ោកញ្ជ្រាវរបស់កងទ័ពខ្មោច ដែលឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងបានទៅកេណ្ឌក៏បានមកដល់ ហើយធ្វើឱ្យកងទ័ពសៀមចុកពោះ រាករូសគ្មានកម្លាំង ក្រោកឈរទៅណាក៏មិនរួច លុះដល់ពេលព្រឹកឡើងកងទ័ពរបស់ឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងដែលនៅរស់ទាំងអស់ ក៏បានចូលទៅចាប់ចងកងទ័ពសៀមទាំងអស់ ដែលបានឡោមព័ទ្ធកងទ័ពឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿង។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមកស្នាដៃរបស់ឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿង ក៏បានចារទុក នៅក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្ររហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយក៏មានប្រជាពរដ្ឋជាច្រើនមកគោរពបូជាចំពោះឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿងមកដល់សព្វថ្ងៃ៕
