ភ្នំពេញ ៖ ភ្នំឧត្តុង្គ ឫភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ និងភ្នំអដ្ឋរស្ស ជារមណីយដ្ឋានកែឆ្នៃបែបធម្មជាតិគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ និងជាទីលំហែកាយដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយដែលមើលទៅ ទាំងទេសភាព ទាំងបរិយាកាស មានសភាពរស់រវើក និងជាភ្នំប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនៅក្នុងឃុំផ្សារដែក និងឃុំភ្នំបាត ស្រុកពញ្ញាឮ ខេត្តកណ្តាល ដែលមានចម្ងាយ៤០ គ.ម ពីរាជធានីភ្នំភេញ។
នៅភ្នំឧត្តុង ឫភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ និងភ្នំអដ្ឋរស្សនេះមានកំពូល៥ គឺកំពូលចេតីយ៍ ទន្ទឹមនឹងកំពូលត្រៃត្រឹង្គ កំពូលភ្នំចេតីយ៍កំពូលបួន ព្រះអង្គចូលបរិនិព្វាន្ត និងកំពូលភ្នំអរិយកាប្បស ជាពិសេសចេតីយ៍តម្កល់ព្រះសេរីរឹកធាតុព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធយ៉ាងស្អាត ហើយព្រមទាំងមានខ្យល់បរិសុទ្ធបក់មករំភើយៗយ៉ាងត្រជាក់កាយា ហើយក៍ជាកន្លែងលម្ហែអារម្មណ៍មួយដែលបានបម្រើដល់ការកំសាន្ត របស់អ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ជិតឆ្ងាយមកទស្សនាកម្សាន្ដរៀងរាល់ថ្ងៃបាត់អស់ទុក្ខកង្វល់ ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយបច្ចប្បន្នភ្នំឧត្តុងនេះបានផ្តល់ផលពីវិស័យទេសចរណ៍មួយនេះ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងមូលដ្ឋាននេះជាច្រើនផងដែរ។
ដើម្បីទៅដល់ទីភ្នំឧត្តុង្គយើង គេត្រូវធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ ” ភ្នំពេញ-បាត់ដំបង” លុះដល់គីឡូម៉ែត្រលេខ៧ មានខ្លោងទ្វារដែលសសេរអក្សថា ភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ ដោយមានផ្លូវបត់ចូលខាងឆ្វេងដៃចម្ងាយប្រមាណ៣.៥ គ.មទៅដល់ភ្នំនេះតែម្តង បើចម្ងាយផ្លូវសរុបពីភ្នំពេញទៅមានប្រវែង៤០.៥ គ.ម។
ភ្នំឧត្តុង្គជារមណីយដ្ឋានបែបប្រវត្តិសាស្ត្រមួយ ដែលភ្ញៀវទេសចរ អាចសិក្សាស្វែងយល់ ពីប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ព្រោះទីនោះធ្លាប់ជារាជវាំងចាស់អំឡុងឆ្នាំ១៦១៨ និង១៨៦៦។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅលើកំពូលភ្នំក៏មានសំណង់ ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួនដែរ។ នៅលើព្រះវិហារនេះមានពុទ្ធបដិមាករ ធំហំ១៨ ហត្ត តែបច្ចុប្បន្នព្រះវិហារនេះ នៅសល់តែសរសរធំៗ៨ រីឯដំបូលវិញ ត្រូវបានបំផ្លាញនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមឆ្នាំ១៩៧៧។
ទោះបីជាមានសង្គ្រាមបំផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងណាក៏ដោយ ភ្នំឧត្តុង្គនៅមានសម្រស់ធម្មជាតិ និងទេសភាពល្អត្រកាល ជំនោរខ្យល់ល្អបរិសុទ្ធ ដែលអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិបានយ៉ាងច្រើនកុះករជារៀងរាលថ្ងៃ។ បើគេឡើងតាមចណ្តើរខាងជើងមានចំនួន៥០៩កាំ ឡើងទៅដល់ព្រះសក្យមុនីចេតីយ៍ ដ៍ធំស្កឹមស្កៃដែលមានក្បូក្បាច់រចនាយ៉ាងល្អស្អាត មានកម្ពស់៤០ម៉េត្រ និងមានសំណង់ប្រវត្តិសាស្ត្រ ចេតីយ៍បែបបុរាណរបស់អតីត ព្រះមហាក្សត្ររួមមាន ព្រះបាទអង្គឌួង និងព្រះមុនីវង្សជាដើម។
មិនមែនជារឿងចៃដន្យនោះទេ ដែលភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិសម្រុកនាំគ្នាទៅលេងរមណីយដ្ឋានភ្នំឧត្តុង្គ នៅរៀងរាល់ថ្ងៃជាពិសេសថ្អៃអាទិត្យ ឫនៅថ្ងៃបុណ្យទានផ្សេងៗនោះ គឺដោយសារតែរមណីយដ្ឋាននេះ ជាតំបន់កម្សាន្តបែបធម្មជាតិកែច្នៃផង និងប្រវត្តិសាស្រ្តផង។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ភ្នំឧត្តុង្គ ឫភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ និងភ្នំអដ្ឋរស្ស មានកន្លែងអង្គុយលេងផង និងមានលក់ម្ហូបអាហារញុំាសម្បូបែបជាច្រើនប្រភេទ និងមានលក់របស់វត្ថុអនិស្សាវរីយ៍ជាច្រើនទៀតផងដែរ ចំណែកឯតំលៃម្ហូបអាហារសមរម្យ អ្នកលក់មានភាពរុះរាយរាក់ទាក់។
ភ្ញៀវទេសចរណ៍ដែលមកកម្សាន្តនៅភ្នំឧត្តុង្គ ឫភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ និងភ្នំអដ្ឋរស្ស នេះបានសសើរ ទេសភាពនៅតំបន់នេះថាពិតជាល្អមែន ព្រោះពេលឈរនៅលើកំពូលភ្នំមើលទៅទិសខាងកើតឃើញដងទន្លេសាបវែងអន្លាយ ទិសខាងលិចឃើញភ្នំជាច្រើន ទិសខាងត្បូងឃើញវាលស្រែនិងផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋជាជួ និងទិសខាងជើងឃើញទេសភាពជាច្រើន ជាពិសេសឃើញផ្លូវជាតិលេខ៥ហាក់ដូចជាខ្សែ១ចង្វាយដែលគេរាយអញ្ចឹង។ ជាងនេះទៅទៀតខ្យល់អាកាស បក់មកយ៉ាងរំភើយៗត្រជាក់កាយា បើនរណាបានមកកម្សាន្តហើយពិតជាមិនចង់ឃ្លាតទៅវិញនោះទេ៕
